कक्षा ११ काे सामाजिक अध्ययन तथा जीवनोपयोगी शिक्षाअन्तर्गत अध्ययन अध्यापन गरिने पाठहरूलाई एघार ओटा एकाइहरूमा विभाजित गरिएको छ ।
पहिलो एकाइमा यस विषयको उद्देश्य र महत्त्व बुझाइएको छ । यसबाट सामाजिक अध्ययन र अन्य विषयको अन्तरसम्बन्ध बुझ्न तथा जीवनोपयोगी सिपको अवधारणा थाहा पाउन सकिन्छ ।
दोस्रो एकाइ डिजिटल साक्षरतासँग सम्बन्धित रहेको छ । यस एकाइमा डिजिटल साक्षरताअन्तर्गत कम्प्युटरको प्रयोग, MS Word, document printing, internet सम्बन्धी पाठहरू छन् । यीबाहेक यस एकाइले सामाजिक सञ्जाल र यसमा अपनाउनुपर्ने सावधानीबारे पनि जानकारी दिएको छ । साथै यस एकाइमा अनलाइन भुक्तानी गर्न, इमेल account खोल्न र इमेल पठाउन र check गर्न पनि सिकाइएको छ ।
तेस्रो एकाइ जीवनोपयोगी सिपमा आधारित छ । यस एकाइ निर्णय प्रक्रिया, समस्या समाधान र तनाव व्यवस्थापनका बारेमा रहेको छ । साथै, यसले प्रभावकारी सञ्चार र अन्तरवैयक्तिक सिपहरू पनि सिकाएको छ ।
एकाइ चारमा मानवशास्त्रका विभिन्न विषयवस्तु छन् । मानव जातिको उत्पत्ति र विकास, मानव समाजको विकासक्रम तथा विभिन्न युगमा मानवजातिले आर्जन गरेका उपलब्धिहरूबारे यस एकाइमा चर्चा भएको छ । प्राचीन समयदेखि अहिलेको समयसम्म आइपुग्दा मानव समाजमा देखापरेका भिन्नता र विविधताबारे यसले ज्ञान दिने छ ।
नेपालको भूगोल र विश्व परिवेशका बारेमा एकाइ पाँचमा बुझाइएको छ। यस एकाइमा विश्वका भौगोलिक विविधता र जनजीवनका साथै नेपालका पर्यावरणीय क्षेत्रहरूका बारेमा समेत जानकारी दिएको छ ।
एकाइ छमा इतिहास लेखनको विकासका बारेमा जानकारी दिइएको छ । यस एकाइमा मध्यकालीन एसियाको आर्थिक अवस्थाबारे थाहा पाउने छौँ । यसका साथै बेलायतबाट सुरु भएको औद्योगिक क्रान्ति र लोकतन्त्रको विकासका बारेमा पनि जानकारी मिल्ने छ ।
एकाइ सातमा नेपालमा भएको जातीय विविधता र एकताका बारेमा चर्चा भएको छ । यस एकाइमा भएका पाठहरूको अध्ययनपछि सामाजिक सद्भाव, समतामूलक र समावेशी समाज निर्माणमा थप प्रेरणा मिल्ने छ ।
नेपालमा संविधानको इतिहास र वर्तमान संविधानका बारेमा जानकारी दिने काम एकाइ आठले गर्दछ । यस एकाइको अध्ययनपछि नेपालको संविधानका विशेषताहरू बुझ्न र नेपालको निर्वाचन प्रणालीका बारेमा जानकारी पाउन सकिने छ । यस एकाइमा राष्ट्र, राष्ट्रियता र राष्ट्रिय सुरक्षाका बारेमा समेत जानकारी दिएको छ ।
एकाइ नौमा मानव बस्तीको परिचय, प्रकार र विकासका बारेमा जानकारी दिइएको छ । यसका साथै जनसङ्ख्या र विकासका बारेमा पनि यस एकाइले विभिन्न जानकारी दिएको छ ।
नेपालको अर्थतन्त्र र यसका आधारहरूका बारेमा एकाइ दशमा चर्चा गरिएको छ । सार्वजनिक, निजी र सहकारीका साथै विप्रेषण (remittance) का बारेमा पनि यसै एकाइमा पढाइ हुने छ । यस एकाइमा कारोबारका किसिमहरू र सरकारी वित्तका बारेमा पनि जानकारी प्राप्त हुन्छ ।
एकाइ एघारमा नेपालको स्वास्थ्य अवस्थाका बारेमा पठनपाठन भएको छ । यस एकाइले स्वस्थ जीवनशैली विकास गर्न, मितव्ययी हुन तथा योग र ध्यान गर्नका लागि समेत अभिप्रेरित गर्ने छ ।
Download the mySecondTeacher app today.
